Travma, Obezite ve Sağlık Üzerine Dr. Vincent Felitti’nin Çalışmalarından Özet
- Obezitenin Görünmeyen Yüzü: Sorun Değil, Çözüm
• Obezite genellikle bir sağlık sorunu olarak görülse de, birçok kişi için gizli travmalarla başa çıkma mekanizmasıdır.
• Kilo almak, fiziksel bir kalkan görevi görerek kişiyi duygusal veya fiziksel tehlikelerden koruyabilir.
• Dr. Felitti: “Sorun olarak gördüğümüz obezite, aslında insanların bilmediğimiz sorunlarına buldukları çözümdü.” - Araştırmanın Başlangıcı: Beklenmedik Sonuçlar
• Obeziteyle mücadelede başarılı olan hastaların programdan erken ayrılmasını anlamaya çalışırken bu bulgular ortaya çıktı.
• Hastalar diyetle kilo veriyordu ama sonra programı bırakıyor ve eski kilolarına dönüyorlardı.
• Derinlemesine araştırmalar, çocukluk travmalarının kilo problemleriyle doğrudan ilişkili olduğunu gösterdi. - Travmaların İzleri: ACE (Adverse Childhood Experiences) Çalışması
• ACE çalışması, obez bireylerin büyük çoğunluğunun çocuklukta cinsel istismar, aile içi şiddet veya terk edilme gibi travmatik olaylar yaşadığını gösterdi.
• 1.100 obez bireyin %55’i çocuklukta cinsel istismara uğradığını kabul etti.
• Obezite, bu tür travmalara karşı bir savunma mekanizması olarak gelişmişti. - Basit Bir Soru: “Kilo Almaya Ne Zaman Başladın?”
• Obeziteyi anlamanın en kritik sorusu: “Kaç yaşındayken kilo almaya başladın?”
• Sonraki soru: “Sence neden o zaman başladı? Üç yıl önce ya da beş yıl sonra değil de neden o dönem?”
• Bu sorular, kişinin travmalarını ortaya çıkarmada güçlü bir araçtır. - İyileşmenin İlk Adımı: Dinlemek ve Kabullenmek
• Hastalara sadece şu soruluyordu:
“Bu yaşadığın olay seni hayatının ilerleyen dönemlerinde nasıl etkiledi?”
• Yorum yapmadan, yargılamadan dinlemek bile iyileştirici bir etki yarattı.
• İnsanlar, yaşadıklarını ilk kez paylaşmanın getirdiği rahatlıkla minnettarlık duyuyordu.
• “Sadece sorup dinlemek bile bir iyileştirme yöntemidir.” - Biyolojik Etkiler: Travma Hücresel Düzeyde İz Bırakır
• Çocukluk travmaları yalnızca psikolojik değil, biyolojik değişikliklere de neden olabilir:
• Bağışıklık sistemi zarar görebilir.
• Hormon dengesi değişebilir.
• Kronik hastalıklara (kanser, otoimmün hastalıklar) zemin hazırlayabilir.
• Erken müdahale ile bu biyolojik etkiler önlenebilir ve sağlıklı bir yaşam için yeni yollar açılabilir. - Travmayı Konuşmak: Utanç ve Sessizliğin Üstesinden Gelmek
• Travmalar genellikle toplumsal baskılar nedeniyle sessizce yaşanır.
• Dr. Felitti:
“Bir kişi hayatında ilk kez utanç duymadan yaşadıklarını paylaştığında, bu iyileşme sürecinin başlangıcıdır.” - Çocuklukta Yaşananlar, Yetişkinlikteki Sağlığı Belirler
• Çocukluk travmaları, yetişkinlikte fiziksel ve ruhsal sağlık üzerinde uzun vadeli etkiler bırakır:
• Obezite
• Depresyon
• Bağımlılıklar
• Kronik hastalıklar - Çözüm: Daha Erken, Daha Derin Müdahale
• Sağlık sisteminde sadece fiziksel belirtileri tedavi etmek yeterli değildir.
• Gerçek iyileşme, kişinin yaşam öyküsünü dinlemekle başlar.
• Sorular sormak, dinlemek ve yargılamadan kabullenmek, bireysel ve toplumsal sağlık için temel adımdır.
Sonuç: Sağlık, Sadece Bedende Değil, Zihinde ve Kalpte Başlar
• Obezite veya başka kronik hastalıklar, derin duygusal yaralara işaret edebilir.
• İyileşme yolculuğu, basit bir soruyla başlar:
“Bu seni nasıl etkiledi?”
• Dinlemek, en güçlü iyileştirici araçtır.
